Malowanie wagonów osobowych, jednostek zespolonych i lokomotyw

Autor: Michael Ruppik

 

1. Informacje ogólne

W procesie lakierowania wagonów pasażerskich, jednostek zespolonych i lokomotyw rozróżnia się następujące obszary pojazdu:

• Pudło pojazdu, zewnętrze
• Pudło pojazdu, wnętrze - powłoki techniczne bez wymagań dekoracyjnych
• Podwozie i wózki
• Dach
• Wnętrze pojazdu, powierzchnie z wymogami dekoracyjnymi

Na wyszczególnionych obszarach stosuje się konkretne systemy malarskie.

W przypadku zainstalowanych podzespołów używa się zwykle systemu lakierniczego zalecanego dla obszaru, na którym zamontowano te elementy. Jeśli daną część zainstalowano w obszarze podwozia, jest ona malowana w taki sam sposób jak podwozie. Jeżeli podzespół znajduje się na obszarze pudła pojazdu, maluje się go tak, jak pudło.

2 . Malowanie pudła pojazdu, zewnętrze

Wygląd powłok malarskich na pojazdach szynowych przeznaczonych do transportu osobowego musi od wielu lat odpowiadać wysokim standardom jakościowym.

Z tego względu używane wcześniej systemy jednoskładnikowe zawierające farby alkidowe zastąpione zostały przez dwuskładnikowe farby epoksydowe i poliuretanowe.

Początkowo sięgano w tym zakresie po trójwarstwowe systemy malarskie składające się z farby gruntowej, farby międzywarstwowej i farby nawierzchniowej.  Ze względu na rosnące standardy zabezpieczenia antygraffiti farba nawierzchniowa została zastąpiona przez farbę bazową i lakier bezbarwny. W ten sposób liczba warstw wzrosła do czterech. Celem wyrównania powierzchni wykorzystuje się dodatkowo kit szpachlowy pomiędzy powłoką gruntową i międzywarstwową.

Z tego względu do malowania zewnętrznej części pudła pojazdu używa się obecnie tylko dwóch różnych schematów systemów lakierniczych:

Trójwarstwowy system malarski zawierający farbę nawierzchniową, składający się z:

• dwuskładnikowej, epoksydowej farby gruntowej
• kitu szpachlowego (poliestrowego lub epoksydowego)
• dwuskładnikowej, poliuretanowej farby międzywarstwowej
• dwuskładnikowej, poliuretanoweja farby nawierzchniowej

Czterowarstwowy system malarski zawierający farbę bazową i lakier bezbarwny, składający się z:

• dwuskładnikowej, epoksydowej farby gruntowej
• kitu szpachlowego (poliestrowego lub epoksydowego)
• dwuskładnikowej, poliuretanowej farby międzywarstwowej
• dwuskładnikowej, poliuretanowej farby bazowej
• dwuskładnikowego, poliuretanowego lakieru bezbarwnego

W obu przypadkach możliwe jest stosowanie produktów wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych.

Rodzaj użytego schematu malowania zależy od specyficznych wymagań odnośnie powowłoki malarskiej, jak i od liczby kolorów zawartych w schemacie malowania pudła pojazdu.

Ogólna reguła w tym zakresie brzmi: im więcej kolorów zawiera schemat malowania oraz im wyższe są wymogi odnośnie właściwości antygraffiti, tym częściej zastosuje się system malarski zawierającego farbę bazową i lakier bezbarwny. Takie rozwiązanie zapewnia szybsze schnięcie farb bazowych i lepszą ochronę antygraffiti przez lakier bezbarwny w porównaniu z farbą nawierzchniową.

W praktyce stosowane są obydwa schematy malowania. Schemat trójwarstwowy wykorzystywany jest częściej w zakresie malowania lokomotyw, a czterowarstwowy w zakresie powlekania wagonów osobowych i jednostek zespolonych.

Rys. Typowe schematy malowania zewnętrznej części pudła pojazdu

 

3. Malowanie wnętrza pudła pojazdu - powłoki techniczne bez wymagań dekoracyjnych

Konstrukcja wnętrza pudła pojazdu jest zwykle niewidoczna, gdyż zabudowana jest ona elementami wyposażenia. W trakcie eksploatacji pojazdu, w jego wnętrzu kondensuje się wilgoć z powietrza będąca źródłem korrozji. Celem zabezpieczenia metalowej konstrukcji wnętrza pudła przed korrozją chroni się je tzw. powłokami technicznymi.

Wykorzystywane są tu z reguły  dwuskładnikowe, epoksydowe farby grubowarstwowe mogące być nakładane jako powłoki jedno- lub dwuwarstwowe wraz z odpowiednią dwuskładnikową, epoksydową farbą gruntową. Używana w dwuwarstwowych systemach malarskich farba gruntowa jest zwykle identyczna z farbą gruntową, którą powleka się zewnętrzną części pojazdu.

Rys.  Typowe schematy malowania wnętrza pudła pojazdu - powłoki techniczne bez wymagań dekoracyjnych

 

4. Malowanie podwozia oraz wózków

Systemy na bazie jednoskładnikowych farb alkidowych lub bitumicznych stosowane uprzednio do ochrony podwozia i wózków zastąpiono przez nowocześniejsze produkty będące bardziej przyjazne dla środowiska.

W tym zakresie użytkowane są z reguły dwuwarstwowe systemy malarskie. Dwuskładnikowa, epoksydowa farba gruntowa stosowana także na pudle wagonu używana jest jako powłoka gruntowa. W zalażności od wymogów technologicznych stosuje się różne typy produktów w charakterze farby nawierzchniowej. Najważniejsze rodzaje to jednoskładnikowa, wodorozcieńczalna dyspersja akrylowa (tzw. WUS) lub dwuskładnikowa, epoksydowa fraba grubowarstwowa.  Coraz częściej produkty jednoskładnikowe zastępowane są przez produkty dwuskładnikowe.

W przypadku wagonów osobowych, zespołów trakcyjnych i lokomotyw nie korzysta się z jednowarstwowych systemów malarskich.

Rys. Typowe schematy ochrony podwozia i wózków

5. Malowanie dachu

Ochrona dachu zależna jest od jego formy. Widoczne elementy na bokach dachu oraz zamontowane tam podzespoły malowane są z reguły w identyczny sposób jak zewnętrzna część pudła pojazdu.  Często zamiast farby bazowej i lakieru bezbarwnego stosowana jest tu poliuretanowa farba nawierzchniowa, którą polakierowany jest również cały dach.

Jeżeli konstrukcja dachu posiada duże, niewidoczne powierzchnie, używa się wówczas dwuskładnikowej, epoksydowej farby grubowarstwowej w charakterze farby nawierzchniowej. Typowe dla farb epoksydowych kredowanie jest niwelowane przez nakładanie grubszej warstwy powłoki. Takie rozwiązanie zalecane jest dla dachów, na których podczas postoju pojazdu zbiera się woda.

Rys. Typowe schematy ochrony  dachu przy zastosowaniu dwuskładnikowych, poliuretanowych farb nawierzchniowych

Rys. Typowe schematy ochrony  dachu przy zastosowaniu dwuskładnikowych, epoksydowych farb grubowarstwowych jako powłoka nawierzchniowa

6. Malowanie wnętrza pojazdu – powierzchnie z wymogami dekoracyjnymi

Wszystkie widoczne, wewnętrzne powierzchnie pojazdu mające kontakt z jego użytkownikami  lakierowane są specjalnie do tego celu przeznaczonymi dwuskładnikowymi, poliuretanowymi farbami nawierzchniowymi. Uzyskana dzięki tym farbom powłaka może posiadać różne stopnie połysku oraz strukturę (od drobnej do grubej). W zależności od rodzaju podłoża, farba nawierzchniowa może być nakładana bezpośrednio lub na odpowiednio zagruntowane powierzchnie. Stosowana farba gruntowa powinna być dopasowana do rodzaju podłoża. Zwykle wybiera się tu dwuskładnikową, epoksydową farbę gruntową lub dwuskładnikową, poliuretanową farbę gruntową (lub też międzywarstwową).

Na podłożach z  laminatu wykorzystuje się często specjalne farby gruntowe posiadające właściwości uniepalniające.

Rys. Typowe schematy malowania wnętrza pojazdu, które spełniają wymogi dekoracyjne