Malowanie wagonów towarowych
Autor: Michael Ruppik
1. Informacje ogólne
Różnorodne typy wagonów towarowych można zasadniczo podzielić na dwie kategorie:
- Wagony towarowe podlegające niskim obciążeniom mechanicznym i chemicznym
- Wagony towarowe podlegające wysokim obciążeniom mechanicznym i/lub chemicznym
W procesie lakierowania wagonów towarowych wyróżnia się dwa obszary:
- Pudło wagonu oraz obszary zewnątrz i wewnątrz
- Podwozie oraz rama nośna i wózki
Na wyszczególnionych obszarach stosowane są różne systemy malarskie. Ich dobór zależny jest od zaleceń ochrony antykorozyjnej oraz od wymagań w zakresie odporności mechanicznej i chemicznej, jak i od wymogów dekoracyjnych.
Wewnętrzny obszar wagonów samowyładowczych pokrywany jest często dodatkowo specjalnymi powłokami malarskimi.
Typowy system malarski stosowany dla wagonów towarowych jest dwuwarstwowy. W przeszłości do lakierowania wagonu korzystano głównie z produktów opartych na materiałach jednoskładnikowych. Zwykle posługiwano się tu rozpuszczalnikowymi farbami alkidowymi.
Obok systemów dwuwarstwowych sięga się obecnie coraz częściej także po systemy jednowarstwowe malarskie, bazujące na jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersjach akrylowych lub na dwuskładnikowych, epoksydowych farbach grubowarstwowych.
Dwuwarstwowe systemy malarskie zbudowane są z dwuskładnikowej, epoksydowej farby gruntowej oraz, w zależności od wymogów technologicznych, z jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersji akrylowych, jak i dwuskładnikowych farb nawierzchniowych poliuretanowych lub epoksydowych. Obydwa rodzaje farb dwuskładnikowych mogą być używane w wersji wodorozcieńczalnej jak i rozpuszczalnikowej.
Ramy nośne, podwozia oraz wózki lakieruje się w podobny sposób jak pudło wagonu. Jednak zamiast dwuskładnikowych poliuretanowych farb nawierzchniowych wykorzystuje się na tych obszarach dwuskładnikowe, epoksydowe farby grubowarstwowe lub (w przypadku stosunkowo niskich wymagań ochronnych) jednoskładnikowe wodorozcieńczalne dyspersje akrylowe.
Oprócz opisanych wariantów sporadycznie stosowane są tu również inne systemy malarskie.
2. Malowanie pudła wagonu
2.1 Wagony towarowe o niskim obciążeniu mechanicznym i chemicznym
W przypadku wagonów o niskich wymaganiach ochronnych używa się zwykle następujących systemów malarskich:
- Systemy jednowarstwowe
- Systemy dwuwarstwowe na bazie jednoskładnikowych, rozpuszczalnikowych farb alkidowych
- Systemy dwuwarstwowe na bazie dwuskładnikowych, epoksydowych farb podkładowych (wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych) oraz jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersji akrylowych.
Ekonomiczne systemy jednowarstwowe
Dla wagonów towarowych o niskim obciążeniu mechaniczno-chemicznym sięga się ze względów ekonomicznych po systemy jednowarstwowe. Zwykle wykorzystywane są tu następujące produkty:
- jednoskładnikowe, rozpuszczalnikowe, alkidowe fraby jednowarstwowe
- jednoskładnikowe, wodorozcieńczalne dyspersje akrylowe jako farby jednowarstwowe (ESL)
- dwuskładnikowe, rozcieńczalnikowe, epoksydowe farby grubowarstwowe
Rys. Przykłady systemów jednowarstwowych do lakierowania wagonów towarowych.
Systemy dwuwarstwowe
Niska cena tradycyjnych systemów malarskich na bazie rozpuszczalnikowych farb ftalowych lub alkidowych powoduje, że znajdują są one nadal w powszechnym zastosowaniu. Coraz częściej są one jednak zastępowane przez nowocześniejsze systemy o lepszych właściwościach technologicznych oraz posiadające cechy sprzyjające wymogom ochrony środowiska (Niska emisja LZO)
Rys. Przykład tradycyjnych systemów malarskich na bazie farb alkidowych
Celem obniżenia emisji LZO tradycyjne systemy malarskie na bazie farb alkidowych zastąpiono systemami zbudowanymi z dwuskładnikowych, epoksydowych farb gruntowych i jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersji akrylowych. Farby gruntowe są stosowane w wersji wodorozcieńczalnikowej lub rozpuszczalnikowej.
Rys. Nowoczesne dwuwarstwowe systemy malarskie
2.2 Wagony towarowe o wysokim obciążeniu mechanicznym i/lub chemicznym
Systemy dwuwarstwowe
Systemy jednowarstwowe nie wystarczają w przypadku podwyższonych wymagań w zakresie ochrony antykorozyjnej i odporności chemicznej. Z tej przyczyny zastępuje się je przez systemy dwuwarstwowe.
Z reguły zawierają one:
- dwuskładnikową, epoksydową farbę gruntową i dwuskładnikową, epoksydową farbę grubowarstwową
- dwuskładnikową, epoksydową farbę gruntową i dwuskładnikową, poliuretanową farbę nawierzchniową
Wszystkie te produkty mogą być stosowane w wersji wodorozcieńczalnej, jak i rozpuszczalnikowej. Najczęściej z reguły używa się systemów całkowicie wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych.
Jeśli wymagane jest uzyskanie powłoki o wysokich walorach dekoracyjnych, wykorzystuje się farby poliuretanowe.
Używanie grubowarstwowych farb epoksydowych na pudle pojazdu pozwala na usprawnienie procesu malowania. Wynika to z faktu, ze ten typ farb może być również stosowany do malowania podwozi, ram nośnych oraz wózków. Farby te są zwykle uelastycznione i mają lepszą odporność mechaniczną w porównaniu z farbami poliuretanowymi.
Rys. Przykłady dwuwarstwowych systemów malarskich do malowania pudła wagonu towarowego
3. Malowanie podwozia, ramy nośnej i wózków
3.1 Wagony towarowe o niskim obciążeniu mechanicznym i chemicznym
W przypadku wagonów o niskich wymaganiach ochronnych stosuje się najczęściej następujące systemy malarskie do ochrony podwozia, ramy nośnej i wózków:
- Systemy jednowarstwowe
- Systemy dwuwarstwowe na bazie jednoskładnikowych, rozpuszczalnikowych farb alkidowych
- Systemy dwuwarstwowe na bazie dwuskładnikowych, epoksydowych farb podkładowych (wodorozcieńczalnych lub rozpuszczalnikowych) oraz jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersji akrylowych.
Z reguły zastosowane produkty podobne są do tych, którymi pomalowano pudło wagonu.
Ekonomiczne systemy jednowarstwowe
Względy ekonomiczne powodują że, dla wagonów towarowych o niskim obciążeniu mechaniczno-chemicznym wykorzystywane są systemy jednowarstwowe. Zazwyczaj są to następujące produkty:
- jednoskładnikowe, rozpuszczalnikowe, alkidowe fraby jednowarstwowe
- jednoskładnikowe, wodorozcieńczalne dyspersje akrylowe jako farby jednowarstwowe (ESL lub WUS)
- dwuskładnikowe, rozcieńczalnikowe, epoksydowe farby grubowarstwowe
Rys. Przykłady systemów jednowarstwowych do ochrony podwozia, ramy nośnej i wózków
Systemy dwuwarstwowe
Niska cena tradycyjnych systemów malarskich na bazie rozpuszczalnikowych farb ftalowych lub alkidowych powoduje, że znajdują są one nadal w powszechnym zastosowaniu. Coraz częściej są one jednak zastępowane przez nowocześniejsze systemy o lepszych właściwościach technologicznych oraz posiadające cechy sprzyjające wymogom ochrony środowiska (Niska emisja LZO).
Rys. Przykład tradycyjnych systemów malarskich na bazie farb alkidowych
Celem obniżki emisji LZO tradycyjne systemy malarskie na bazie farb alkidowych zastąpiono systemami malarskimi zbudowanymi z dwuskładnikowych, epoksydowych farb gruntowych i jednoskładnikowych, wodorozcieńczalnych dyspersji akrylowych. Farby gruntowe stosowane są w wersji wodorozcieńczalnikowej lub rozpuszczalnikowej.
Rys. Nowoczesne dwuwarstwowe systemy malarskie
3.2 Wagony towarowe o wysokim obciążeniu mechanicznym i/lub chemicznym
Systemy dwuwarstwowe
Systemy jednowarstwowe nie wystarczają w przypadku podwyższonych wymagań w zakresie ochrony antykorozyjnej i odporności chemicznej. Z tego względu zastępowane są one przez systemy dwuwarstwowe.
Z reguły zawierają one dwuskładnikową, epoksydową farbę gruntową i dwuskładnikową, epoksydową farbę grubowarstwową. Wszystkie te produkty mogą być używane w wersji wodorozcieńczalnej, jak i rozpuszczalnikowej. Najczęściej stosuje się tu systemy całkowicie wodorozcieńczalne lub rozpuszczalnikowe.
Technologiczne właściwości dwuskładnikowych, poliuretanowych farb nawierzchniowych stosowanych do lakierowania pojazdów szynowych powodują, że nie nadają się one do malowania podwozi i wózków.
Rys. Przykłady dwuwarstwowych systemów malarskich do ochrony podwozia, ramy nośnej i wózków
